2023-cü ilin 7 oktyabr tarixində İsrail vaxtı ilə səhər saat 06:30 radələrində Həmas Qəzza zolağında 5 mindən çox raket atıldığını bəyan edərək Əl-əqza Tufani əməliyyat adını verdikləri əməliyyata başladığını rəsmən elan etmişdi.20 dəqiqə müddətində İsrail ərazilərinə 5 mindən çox raket zərbəsi endirilib.

2023-cü ilin 7 oktyabr tarixində Həmasın başçılıq etdiyi Fələstinli silahlı qruplar tərəfindən Qəzzə zolağından İsraila qarşı başlatdılmış geniş miqyaslı hücum əməliyyatları ilə başlayan müharibə.
Qəzza-İsrail səddini aşan silahlar qısa zamanda Qəzza sərhəd keçid məntəqələrinin yaxınlığında yerləşən yəhudi yaşayış məntəqələrinə müxtəlif hücumlar təşkil etdilər.Eyni qaydada paralel olaraq 2500 fələstinli səddi aşaraq hərbi bazalara hücum etdilər və İsrail icmalarında günahsız mülki əhalini amansızcasına qətlə yetirdilər.1000 nəfərdən çox israilli öldürüldü,və keçirilən musiqi festivalında 260 nəfərdə qətlə yetirildi.Dinc əli silahsız girovlar,əsir götürülmüş qadın və uşaqlar daxil olmaqla Qəzza zolağına aparıldı və gözlənilməyən hücum İsrailin əks hücumu ilə qarşılandı və bir gün sonra Həmasa rəsmi olaraq müharibə elan etdi.
Ötən günlərdə İran İsrailə hava zərbələridə endirdi.500-ə yaxın hipersonik raket atan İran əsasən İsrailin 3 hərbi bazsını hədəfə götürdü.İsrailin hava hücumları bir qisim raketləri zərərsizləşdirə bilsədə bir çoxunun qarşısını ala bilmədi.
Hazırki münaqişələrdə İsraili kim dəstəkləyir,kim dəstəkləmir?
İsrailin ən yaxın müttəfiqi olan ABŞ bu illər ərzində yəhudi dövlətinə 260 milyard dollardan çox hərbi və iqtisadi yardım edib və əlavə olaraq hərbi sursatlarda vəd etmişdir,ABŞ həmçinində Aralıq dənizinin şərqinə 1 təyyarə gəmisi və digər gəmilər,reaktiv təyyarələr göndədiyini bildirib.Rusiya prezidenti Vladimir Putin yaxın şərqdə sülhün olmamasında ABŞ siyasətini günahlandırıb.

Bəs bizimdə sıx münasibətdə olduğumuz bu ölkələr arasında başlayacaq müharibə ölkəmizə necə təsir edə bilər?

İran və İsrail arasında başlaya biləcək bir müharibə, Azərbaycanın iqtisadiyyatı, təhlükəsizliyi və diplomatik mövqeyi üçün ciddi təsirlərə yol aça bilər.
Təhlükəsizlik və Gərginlik: Azərbaycanın İranla birbaşa sərhədinin olması səbəbindən müharibə, sərhəd bölgəsində gərginlik və təhlükəsizlik problemləri yarada bilər. Eyni zamanda, müharibənin genişlənməsi Azərbaycanın müdafiə strategiyalarını və daxili sabitliyini təhdid edə bilər.
İqtisadi təsirlər: Yaxın Şərqdəki müharibə, enerji bazarlarını və beynəlxalq ticarəti təhdid edə bilər. Azərbaycanın enerji ixracatı, xüsusilə neft və qaz, müharibə səbəbindən çətinliklərlə üzləşə bilər. Enerji qiymətlərindəki dalğalanmalar, ölkənin iqtisadi vəziyyətinə təsir edər.
Diplomatik Təzyiqlər: Azərbaycanın həm İran, həm də İsraillə münasibətləri olduğu üçün, müharibə ölkənin xarici siyasətini ciddi şəkildə təzyiq altına alar. Azərbaycan balanslı bir diplomatik mövqe tutmağa çalışmalı və müharibədən uzaq durmağa çalışmalıdır.
Sosial və Psixoloji Təsirlər: Bölgədəki gərginlik və qeyri-müəyyənlik, Azərbaycan cəmiyyətinə sosial və psixoloji təsirlər göstərə bilər. İnsanların təhlükəsizlik narahatlığı artar, bu da daxili sülhə və sabitliyə mənfi təsir edə bilər.
Nəticə olaraq, İran və İsrail arasında başlaya biləcək müharibə, Azərbaycanın təhlükəsizliyinə, iqtisadiyyatına və diplomatik mövqeyinə ciddi təsirlər göstərə bilər. Bu vəziyyətə qarşı ölkənin müvafiq tədbirlər görməsi, həmçinin beynəlxalq əlaqələri balanslaşdırması vacibdir.

Bayramov Pərvin
Azərbaycan Universitetinin 1-ci kurs tələbəsi